เวลาเลือกคณะหรืองาน เราจำเป็นแค่ไหนที่ต้องคำนึงถึงเรื่องเงิน?

เวลาม่อนแนะนำนักเรียนเรื่องการเลือกคณะเรียนต่อ ม่อนก็จะแนะนำให้เขาเลือกตามที่เขาชอบ แต่ก็มักจะมีคำถามตามมาว่า แล้วถ้าสิ่้งที่เลือกทำเงินได้ไม่ดีแหละ แล้วถ้าไม่รวยล่ะ จะทำอย่างไร

คำถามเหล่านี้ทำให้เรากลับมาคิดถึงคำถามที่ว่า เงิืนทำให้เรามีความสุขได้ไหม
คำถามนี้คิดไปคิดมาก็คล้ายๆกับคำถามทางปรัชญานะ
ม่อนเพิ่งอ่านหนังสือเรื่อง Born to be good เขาciteงานวิจัยหลายๆอย่าง ซึ่งสรุปว่า ในชนชั้นที่มีฐานะทางเศรษฐกิจต่ำสุด เงินสามารถช่วยเลี่ยงปัญหาในชีวิตได้หลายๆอย่างที่เกี่ยวข้องกับฐานะ เช่น ภาวะซึมเศร้า เครียด วิตกกังวล หรือแม้แต่กระทั่งปัญหาทางสุขภาพ สรุปง่ายๆก็คือ ถ้าเราจนมากๆ เงินก็ช่วยบรรเทาความทุกข์ได้เหมือนกัน

แต่สำหรับคนที่มีฐานะปานกลางขึ้นไป งานวิจัยพบว่าเงินมีความสำคัญน้ิิอยมากต่อความสุขในชีวิต ส่วนมากความสุขจะขึ้นอยู่กับความสัมพันธ์ในครอบครัว การทำงานที่มีคุณค่า การใช้เวลากับเพื่อนๆ หรือการเป็นส่วนหนึ่งของชุมชน

เมื่อเป็นอย่างนี้แล้ว ก็คงจะทำให้เราพอคิดได้ว่า การเลือกคณะหรือเลือกงานเพียงเพื่อเหตุผลทางการเงินเพียงอย่างเดียวก็อาจจะไม่ใช่สิ่งที่นำเราไปสู่ความสุขที่แท้จริงได้ ม่อนไม่เถียงหรอกค่ะ ว่าสำหรับคนที่ไม่มีเงินจริงๆ การที่เลือกเรียนอะไรหรือเลือกงานอะไรเพื่อเงินมันก็อาจจะจำเป็นและอาจจะทำให้ชีวิตดีขึ้น แต่ถ้าชีวิตเราไม่ถึงขั้นไม่มีอะไรจะกันล่ะก็ เราอาจจะต้องเริ่มคำนึงถึงปัจจัยอื่นมากกว่าเรื่องเงิน เราอาจจะต้องคิดว่าอะไรจะนำความสุขมาให้เราได้ มากกว่าที่จะคิดว่าอะไรที่ำทำให้เรารวยได้ เพราะในท้ายที่สุดแล้ว ที่เราอยากจะรวย อยากจะมีชื่อเสียง ก็เพราะเราคิดว่าสิ่งเหล่านี้จะนำความสุขมาให้ แต่มันเป็นอย่างนั้นจริงหรือเปล่า

เวลาพูดกับนักเรียน ก็ค่อนข้างจะอธิบายยากอยู่เหมือนกัน เพราะว้ัยรุ่นก็คือวัยรุ่น สมองส่วนที่ควบคุมด้านอารมณ์จะรุนแรง และสมองด้านที่เกี่ยวกับเหตุผลก็ยังเพิ่งจะพัฒนา แต่นั้นก็ไม่ใช่เหตุผลที่จะทำให้ผู้ใหญ่อย่างเราๆ ปล่อยปละละเลยไม่ให้คำแนะนำในการตัดสินใจเลือกคณะของพวกเขา

ม่อนรู้สึกว่า สังคมเราเปลี่ยนไปมาก จากการที่ต้องดิ้นรนเพื่อให้มีกินมีใช้ ไปเป็นการพัฒนาจิตใจเพื่อให้แข็งแกร่งและมีชีวิตอยู่อย่างมีคุณค่าและมีความสุข เพราะสังคมเรามีชนชั้นกลางมากขึ้นเรื่อยๆ ปัญหาเรื่องการค้นหาปัจจัยสี่ก็น้อยลง กลายไปเป็นปัญหาที่แก้เกี่ยวกับจิตใจแทน แต่เราก็เข้าใจผู้ใหญ่ที่โตมาก่อนเราว่า เวลาเขาแนะนำอะไรเขาก็อยากให้เราได้สิ่งที่ดีที่สุด ในสมัยนั้นการทำงานมีเงินอาจจะเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด เพราะไม่งั้นก็ไม่มีอะไรกินก็อยู่ไม่ได้ แต่สมัยนี้มันเปลี่ยนไปแล้ว บางทีผู้ใหญ่อย่างเราก็อาจจะต้องหันไปมองในมุมของคนสมัยนี้ด้วยว่า บางสิ่งบางอย่างมันเปลี่ยนแปลงไป สิ่งที่เราคิดว่าดีที่สุดในยุคของเรา อาจจะไม่ใช่สิ่งที่ดีที่สุดในยุคนี้และอนาคตก็ได้

ดังนั้น ม่อนคิดว่า ถ้าผู้ใหญ่จะแนะนำหรือชี้แนะเด็กๆ ก็คงต้องพิจารณาทั้งตัวตนของเด็กและสังคมที่เปลี่ยนไปด้วย ซึ่งก็เป็นงานที่ยากไม่ใช่น้อย แต่ม่อนเชื่อว่าคงไม่ยากเกิืนความสามารถของเราหรอกค่ะ