ปัญหาปกติที่เรามักจะเจอเวลาฝึกคำศัพท์ คือ รู้ความหมายแต่ใช้ไม่ถูก
เพราะเรามักจะเรียนศัพท์อยู่สองแบบ
- ตั้งใจเรียนและท่องศัพท์
- ให้คำศัพท์ซึมเข้าไป จากการอ่านหรือฟังในชีวิตประจำวัน
การเรียนแบบที่หนึ่งคือ intentional learning แบบที่สองคือ incidental learning ซึ่งแต่ละอย่างก็มีข้อดีข้อเสีย จะให้เก่ง vocabulary จริงๆ ต้องใช้สองอย่างร่วมกัน (อ่านเพิ่มที่ เก่งศัพท์จากการอ่านหรือการท่อง?)
พูดง่ายแต่ทำยากเนอะ?
วันนี้ครูเลยอยากจะเสนอรายละเอียดเป็นขั้นตอนว่าจะฝึกคำศัพท์ทั้งจาก intentional และ incidental learning ได้อย่างไร
4 ข้อ เรียน Academic Vocabulary ให้ใช้เป็นเร็ว
1. Select a written text from your field or interest
เลือกงานเขียนที่เรามักจะอ่านบ่อยๆ เช่น ถ้าเรียนอยู่ ก็เอา paper ในสาขาตัวเอง ถ้าเราอ่านข่าวบ่อย ก็เอาข่าวมา ที่ทำแบบนี้ ก็เพื่อให้เรามี motivation มีแรงจูงใจในการฝึก คนเราจะมีแรงทำอะไรเมื่อเราเห็นความก้าวหน้า ในกรณีเรียนคำศัพท์นั้นการเริ่มจากคำที่เราเจอบ่อย จะทำให้เราเห็นความก้าวหน้าได้ชัดเจนขึ้น แล้วmotivationจะตามมาเองจ้ะ
2. Select a group of words from the text
เลือกกลุ่มคำที่เราอยากจะเรียนจาก text ที่เราเลือกมา โดยเน้นเลือกคำที่ความหมายใกล้เคียงกัน หรือมักจะใช้ด้วยกัน เพราะอะไร? เพราะสมองคนเราเรียนโดยการสร้าง connections ฉะนั้นการเลือกคำที่เป็นกลุ่มเดียวกัน จะทำให้จำได้เร็วขึ้น
3. Keep a list of words and their details
จดคำและรายละเอียดของคำนั้น
- Definition – เลือกความหมายที่ตรงกับคำใน context ที่เราเจอด้วย คำส่วนมากมีความหมายต่างกันเวลาใช้ในcontextที่ต่างกัน เพราะฉะนั้นถ้าเราเลือก academic text เราก็ต้องดูด้วยว่าคำนี้ความหมายแบบ academic คืออะไร อย่าจดเฉพาะความหมายแรกที่เจอใน dictionary
- Phrase and sentence examples (ตัวอย่างวลีและประโยค) – เลือกหนึ่งอันจาก dictionary และหนึ่งอันจาก text ที่เราใช้ วิธีนี้จะช่วยให้เราจำได้ดี เพราะเราจะได้สร้าง connection จากสิ่งที่เราเคยเจอแล้ว และการดูตัวอย่างประโยคจะทำให้เราเอาไปใช้เป็นด้วย
4. Strengthen the connections between new words with existing knowledge
- สมองเรียนสิ่งใหม่ๆจากการสร้าง connection กับสิ่งที่รู้อยู่แล้ว เราได้สร้าง connection ระหว่างคำกับ text ที่เรามักจะเจอแล้ว ต่อไปก็ทำให้ connection นี้แกร่งขึ้น ซึ่งทำได้หลายอย่าง (ตัวอย่างที่ จำศัพท์ให้เป๊ะตามหลักการทำงานสมอง)
- Synonyms – ถึงแม้ว่าจะไม่ค่อยมีสองคำไหนที่มีความหมายเหมือนกันเป๊ะๆ แต่เราก็สามารถเอาคำที่ความหมายคล้ายๆกันมาช่วยให้เราจำได้ หลักคือให้เอาคำใหม่ไปรวมกลุ่มกับคำที่เรารู้อยู่แล้ว (ใช้ thesaurus ช่วยหา synonyms)
- Connect new words to known concepts – ให้เลือก concept ที่เรารู้อยู่แล้วที่ตรงหรือใกล้เคียงกับคำที่เราจะเรียน
- Connect with morphology (root, prefix, suffix) – พยายามใช้ความรู้ที่เรามีอยู่แล้วเกี่ยวกับ roots, prefix, suffix และพยายามทำให้คำใหม่นี้ make sense สำหรับเรามากที่สุด ครูม่อนคิดว่าอันนี้สนุกด้วยนะคะ (บางคำมันไม่ได้ตรงกับ morphology ซะทีเดียว ต้องใช้จินตนาการมาช่วย)
- เราจะได้ strengthen connections ในชีวิตประจำวัน เพราะเราเลือกคำจาก text ที่เราอ่านบ่อยๆอยู่แล้ว
ไม่จำเป็นต้องทำตามลำดับนี้ทุกครั้ง ลองดูว่าแบบไหนเหมาะกับเรามากที่สุด บางคนอาจจะชอบเลือกคำมาก่อน แล้วค่อยไปหา texts ที่มีคำเหล่านี้ แต่ครูแนะนำว่าลองทำตามลำดับนี้ก่อนสักสองสามอาทิตย์ จะได้เห็นว่าลำดับนี้ได้ผลกับเรามากแค่ไหนค่ะ
สรุปขั้นตอนการเรียนคำศัพท์ academic vocabulary
- Select a written text from your field or interest
- Select a group of words from the text
- Keep a list of words and their details
- Strengthen the connections between new words with existing knowledge
Try this! จับเวลา 15 นาที เลือกงานเขียนที่เราเพิ่งเจอเร็วๆนี้ แล้วเลือกคำสามคำ แล้วลองทำตามขั้นตอนนี้ดูค่ะ
References
Beck, Isabel L., Margaret G. McKeown, and Linda Kucan. (2002). Bringing Words to Life: Robust Vocabulary Instruction. New York: Guilford.
Celce-Murcia, M., Brinton, D. M. & Snow, M. A. (2014). Teaching English as a Second or Foreign Language (4th ed). Boston, MA: National Geographic Learning.
Dale, Edgar, and Joseph O’Rourke. (1986) Vocabulary Building. Columbus, OH: Zaner-Bloser.
Flanigan, Kevin. (2015). Building a better vocabulary. Chantilly, Virginia: The Great Courses.
Lee, C. (2018). The vocabulary builder workbook: Simple lessons and activities to teach yourself over 1,400 must-know words. Emeryville CA: Zephyros Press.
Willingham, Daniel T. (2009). Why don’t students like school?: A cognitive scientist answers questions about how the mind works and what it means for the classroom. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
Oxford advanced learner’s dictionary 8th edition.
